Odzyskiwanie danych z pendrivów i kart pamięci

Co to jest pamięć przenośna Flash-NAND?

Wszyscy dobrze znamy karty pamięci Flash, które są szeroko używane jako cyfrowe nośniki danych w komputerach, aparatach fotograficznych, kamerach i telefonach, a także przenośne pamięci w kształcie breloczka z interfejsem USB - pendrive. Konstrukcja wszystkich tych nośników danych oparta jest o energoniezależne układy pamięci Flash NAND. Skrót NAND pochodzi z języka angielskiego (Not-And) i oznacza logiczną funkcję nie-i (negacja koniunkcji) wykorzystywaną w organizacji elementarnych logicznych komórek, z których jest zbudowana ta pamięć. Poszczególne komórki pamięci łączone są w grupy po 16 komórek, które następnie łączone są w strony, a te w bloki. Przy takiej organizacji pamięci zwrócenie się do pojedynczej komórki nie jest możliwe, zapisać można tylko stronę w całości, a kasowanie odbywa się na poziomie bloku.

Taka organizacja pamięci odbija się na jej parametrach oraz na niezawodności przy wykorzystaniu tej pamięci w różnorodnych urządzeniach. Do najważniejszych cech pamięci Flash można zaliczyć wysoką szybkość pracy oraz dużą ilość informacji możliwą do zapisania w niewielkim układzie scalonym. W związku z tym, że kasowanie możliwe jest tylko całym blokiem, urządzenie wykorzystujące pamięci Flash-NAND powinno nieustannie grupować sektory danych i zwalniać wykorzystywane bloki dla późniejszego skasowania. Podczas pracy urządzenia zachodzi ciągłe kopiowanie bloków. A przy błędzie lub zaniku zasilania, któryś z bloków może nie dopisać się do końca lub w ogóle zostać utracony, co może mieć wpływ na integralność danych użytkownika lub sprawność urządzenia.

Jak zapisywane są dane w układach pamięci Flash?

W największym uproszczeniu odzyskiwanie danych z pendrivów lub kart pamięci przypomina układanie układanki z dużej liczby elementów. Panuje dość powszechne przekonanie o wysokiej niezawodności pamięci zbudowanych na układach Flash-NAND, oparte na tym, że nie zawierają one delikatnych elementów mechanicznych obecnych np. w dyskach twardych. W rzeczywistości jest zupełnie inaczej. Pamięci Flash mają wiele cech powodujących, że zbudowane na nich nośniki informacji są awaryjne.

Na początek kilka słów o tym, jak funkcjonuje pendrive lub karta pamięci. Wszystkimi operacjami zarządza kontroler, który z jednej strony komunikuje się przez właściwy interfejs z zewnętrznym urządzeniem (np. komputerem, aparatem, kamerą, telefonem), a równocześnie zajmuje się przetwarzaniem danych. Najczęstszą przyczyną niesprawności kart pamięci i pendrivów są awarie kontrolera, przy czym w praktyce stosunkowo rzadko spotyka się typowo elektroniczne uszkodzenia, a najczęściej dochodzi do błędów oprogramowania układowego lub uszkodzenia jego wewnętrznej struktury logicznej.

Problem polega na tym, że informacja w układach scalonych pamięci jest rozmieszczona zupełnie inaczej, niżby się to mogło wydawać przeciętnemu użytkownikowi. Ze względu na to, że pamięci Flash wytrzymują ograniczoną liczbę operacji zapisu, kontroler rozrzuca zapisywane przez użytkownika dane w taki sposób, żeby cała przestrzeń układu pamięci zużywała się równomiernie.

Dla poprawnego przekształcenia informacji z fizycznego formatu w logiczny tworzy się specjalne tablice nazywane translatorem. W większości przypadków numer sektora logicznego zapisywany jest w informacji serwisowej. Porządkując w prawidłowy sposób wszystkie sektory fizyczne można odtworzyć strukturę logiczną danych, jaka była przed awarią. I tu wracamy do dużego pudła z wymieszanymi elementami układanki, z których trzeba ułożyć obrazek. W najprostszym przykładzie pendrive lub karta pamięci o pojemności 1 GB zawiera 8192 elementy. Ręczne ułożenie takiej układanki może zająć wiele czasu, dlatego konieczne jest wspieranie się specjalistycznymi programami.

Każdy z producentów posługuje się swoimi algorytmami pracy kontrolerów, co dodatkowo komplikuje pracę z przenośnymi pamięciami Flash. Dla zwiększenia wydajności pracy, algorytmy te są stale udoskonalane i każdy nowy model nośnika zwykle ma wprowadzone jakieś modyfikacje algorytmów translacji.

Odzyskiwanie skasowanych plików i danych po formatowaniu

Problemy tego typu zwykle wynikają wskutek przypadkowych błędów użytkownika. Przy tym sam napęd jest sprawny, tylko że część lub całość danych została utracona. W rzeczywistości w zdecydowanej większości przypadków pliki nadal są na nośniku, a usunięta zostaje jedynie informacja w systemie plików na temat rozmieszczenia tych danych.

Często po sformatowaniu urządzenia jest ono używane i są na nim zapisywane nowe dane. Po zapisaniu nowej informacji odzyskanie poprzedniej zawartości zapisanych na nowo obszarów pamięci nie jest możliwe. Można odzyskać jedynie tę część danych, która nie została nadpisana. Niektóre aparaty fotograficzne formatując karty pamięci nadpisują całą kartę. Po takiej operacji odzyskanie jakichkolwiek danych nie będzie możliwe.

Dla odzyskania danych w przypadku ich logicznej utraty nie trzeba rozbierać urządzenia, po odzyskaniu informacji z nośnika można dalej normalnie korzystać. Sam proces odzyskiwania nie różni się w żaden sposób od odzyskiwania utraconych logicznie danych z dysków twardych, czy jakichkolwiek innych nośników. Szanse na odzyskanie danych są bliskie 100 % i zależą głównie od tego, czy utracone dane nie zostały nadpisane nowymi.

Odzyskiwanie zdjęć z kart pamięci

Podstawowym zastosowaniem kart pamięci Flash-NAND jest zapisywanie zdjęć wykonywanych cyfrowymi aparatami fotograficznymi. Zasady odzyskiwania zdjęć z takich kart pamięci nie różnią się niczym szczególnym od odzyskiwania innych rodzajów plików z pamięci typu Flash.

W odróżnieniu od "biurowych" typów plików, fotografie zapisane w plikach *.jpg są bardzo odporne na uszkodzenia i rzadko pojedyncze błędy mają krytyczne znaczenie dla możliwości otwarcia i zachowania struktury zdjęcia. Przy sformatowaniu karty i jej ponownym częściowym nadpisaniu, ilość poprawnie odzyskanych zdjęć zależy od tego, ile spośród nich uniknie nadpisania. W przypadku, kiedy na karcie zostanie zapisane więcej nowych zdjęć, niż było starych, często odzyskanie czegokolwiek już nie jest możliwe.

W przypadku odzyskiwania zdjęć z uszkodzonej karty pamięci szanse na odzyskanie fotografii są bliskie 100 % i zależą głównie od kontrolera, używanego przez niego algorytmu i od stopnia fragmentacji nośnika. Jeśli zależy Ci na zdjęciach, nie śpiesz się z używaniem programów od producenta karty pamięci! 90 % wypadków awarii karty pamięci dotyczy oprogramowaia wewnętrznego (firmware). Błędy występują w serwisowym obszarze układu pamięci i mogą dotyczyć strony konfiguracji, programu zarządzającego lub tablic translacji. Udostępniane przez producentów programy do naprawy kart pamięci pozwalają na nowo zapisać uszkodzone moduły, przeprowadzić pełne niskopoziomowe formatowanie i skanowanie w celu wyłączenia z używania niesprawnyh stron. Przy tym cała wcześniejsza informacja jest nadpisywana i bezpowrotnie tracona. Metoda ta umożliwia przywrócenie sprawności karty pamięci, jednak kosztem utraty zapisanych na niej zdjęć.

Dla odzyskania danych konieczne jest przeprowadzenie zupełnie odmiennego procesu - należy rozebrać kartę i odczytać zawartość układów pamięci Flash-NAND. W samym układzie pamięci dane zapisywane są w stronach np. po 2112 lub 4224 bajtów. Strony grupowane są w bloki (EU - od ang. Erase Unit), a te z kolei w banki. Dla przyśpieszenia pracy nośnika często stosuje się przeplot (ang. Interleave), tak, że fragmenty tego samego pliku mogą fizycznie znajdować się w różnych układach pamięci.

Żeby całą tę strukturę doprowadzić do liniowej przestrzeni adresowej wykorzystywanej przez komputer, tworzy się translator - tablice rozmieszczenia fizycznych stron. Nawet przy niewielkim uszkodzeniu translatora, karta pamięci może przestać być rozpoznawana. Programy udostępniane przez producentów nośników nie potrafią odbudowywać translatora. Jedynym sposobem na odzyskanie danych jest przywrócenie struktury logicznej odczytanej zawartości układów Flash-NAND przy pomocy specjalistycznych programów.

Odzyskiwanie danych z dysków SSD

Dyski SSD (ang.Solid State Drive) pojawiły się stosunkowo niedawno. Najczęściej spotykane są w urządzeniach przemysłowych oraz lepszych modelach laptopów, jednak w miarę spadku ich cen stają się coraz popularniejsze. Zazwyczaj komunikują się z komputerem za pośrednictwem interfejsu SATA, ale istnieją także dyski SSD w formacie kart Express Card, PCI-Express, oraz dyski z interfejsem ATA, mSATA lub M.2 (NGFF - ang. New Generation Form Factor).

Zaletami dysków SSD są niski pobór energii, mała waga i wysoka odporność na uszkodzenia mechaniczne. Dyski SSD są też wyraźnie szybsze od mechanicznych dysków twardych, mogą pracować w szerszym zakresie temperatur i są odporne na działanie pola magnetycznego. Brak ruchomych części mechanicznych sprawia, że dyski SSD wydzielają mniej ciepła i nie emitują podczas pracy dźwięku.

Przy odzyskiwaniu danych dyski SSD przysparzają najwięcej trudności spośród wszystkich nośników informacji wykorzystujących pamięci Flash. Stosunkowo duża ilość układów pamięci, zapewnienie zgodności ze standardem ATA, dążenie przez producentów do uzyskania wyższej wydajności i niezawodności, a także obecne w wielu modelach dysków SSD sprzętowe szyfrowanie danych powodują, że wewnętrzna architektura dysku i algorytmy zapisu danych są bardzo złożone, a przez to trudne do rozpracowania.

Z drugiej strony pojawiają się możliwości odzyskiwania danych niedostępne w przypadku pendrivów i kart pamięci. Żeby dowiedzieć się więcej o tych zagadnieniach, warto odwiedzić osobną zakładkę poświęconą odzyskiwaniu danych z dysków SSD

Odzyskiwanie danych z pendriva

Pamięci Flash ze standardowym interfejsem USB (pendrive) stały się najpowszechniejszym urządzeniem służącym do przenoszenia i przechowywania danych. W odróżnieniu od kart pamięci wykorzystywanych przede wszystkim do przechowywania fotografii, pendrive służy zwykle do przechowywania różnego typu dokumentów. W wielu wypadkach wykorzystywany jest nie tylko do przenoszenia i przechowywania informacji, ale także bezpośrednio do pracy. Często użytkownicy otwierają dokumenty do edycji bezpośrednio z pendriva, czym znacznie zmniejszają trwałość urządzenia. Jak wiadomo, układy pamięci Flash mają choćby i dużą, to jednak ograniczoną liczbę cykli zapisu.

Przy otwarciu pliku bezpośrednio z pendriva, na tym samym nośniku tworzony jest tymczasowy plik, który w czasie edycji dokumentu nieustannie się odświeża, co prowadzi do ciągłego zapisywania informacji na pamięci Flash. W rezultacie w pamięci szybciej pojawiają się uszkodzone komórki, a w pewnym momencie ich liczba przewyższa możliwości korygowania błędów kodem ECC. A jeśli takie uszkodzenia zdarzą się w tablicy translacji napędu, pendrive może w ogóle przestać funkcjonować. Takie pendrivy mogą:

- zawieszać się przy kopiowaniu plików, - przedstawiać się z nieprawidłową pojemnością, - żądać sformatowania, - być wykrywane przez system operacyjny komputera jako nierozpoznane urządzenie, - nie być rozpoznawane przez system w ogóle.

W większości wypadków odzyskanie danych użytkownika przy tego typu awariach jest możliwe. Pliki użytkownika po takich usterkach zazwyczaj pozostają nienaruszone. Nakład i czas pracy w celu odzyskania tych plików zależy głównie od typu użytego w pendrivie kontrolera oraz algorytmu zapisu danych. Największe problemy z odzyskiwaniem danych występują w przypadkach mało popularnych układów, dla których często brak dokumentacji.

W niektórych pendrivach stosowane jest sprzętowe szyfrowanie danych użytkownika. Jako algorytm szyfrowania używany jest symetryczny algorytm blokowego szyfrowania - AES (ang. Advanced Encryption Standard) z 128- lub 256-bitowym kluczem. W przypadku utraty hasła odzyskanie danych z takiego pendriva nie jest możliwe.

W pewnych modelach pendrivów układ pamięci znajduje się w jednej obudowie układu scalonego z kontrolerem (monolit). W takich wypadkach proces odzyskiwania danych jest dodatkowo skomplikowany przez trudności związane z odczytaniem zawartości pamięci z monolitycznego układu scalonego.

Odzyskiwanie danych z kart pamięci

Większość kart pamięci, podobnie jak pendrivy, zbudowana jest z kontrolera i jednej lub kilku kości pamięci Flash. Sama pamięć Flash bardzo rzadko ulega uszkodzeniu. Jest ona chroniona od strony interfejsu kontrolerem. Ale i awarie samego kontrolera nie są powszechnymi przypadkami. Najczęstszym defektem kart pamięci są błędy w informacji serwisowej.

Problem w tym, że dane w układzie pamięci nie są przechowywane w taki sposób, w jaki są przedstawiane użytkownikowi. Ze względu na ograniczoną liczbę możliwych operacji zapisu producenci próbują przedłużyć żywotność kart pamięci starając się równomiernie zużywać komórki układów. Dla przekształcenia fizycznego formatu, w jakim przechowywane są dane w układach, w logiczny w jakim są one widziane przez użytkownika, wykorzystuje się specjalne tablice translacji, które także przechowywane są w układach pamięci Flash. Przy uszkodzeniu tych tablic, urządzenie przestaje poprawnie pracować i użytkownik traci dostęp do danych.

W takich wypadkach konieczne jest rozebranie karty pamięci, wylutowanie układów Flash-NAND, odczytanie ich na programatorze i odtworzenie struktury logicznej.

Charakterystyka kart pamięci Compact Flash i metody odzyskiwania z nich danych

Standard kart pamięci Compact Flash (CF) został opracowany przez firmę SanDisk w 1994 r. Były to pierwsze karty pamięci, których konstrukcja opierała się o układy Flash-NAND. W 1995 została założona organizacja Compact Flash Associaction, której zadaniem jest rozwój tego typu kart. Obecnie do organizacji należy ponad 150 firm - producentów kart pamięci CF.

Karty Compact Flash są zasilane napięciem 3,3 V lub 5 V i mają interfejs zgodny ze standardem ATA, co pozwoliło na wykorzystanie ich w komputerach jeszcze przed pojawieniem się dysków SSD w charakterze dysków o dużej wytrzymałości mechanicznej. Ponadto zaletami tych kart w stosunku do dysków twardych jest niski pobór prądu i niższy poziom wydzielanego ciepła.

W stosunku do innych standardów kart pamięci, karty Compact Flash wyróżniają się większą pojemnością (współcześnie produkowane są karty o pojemności 256 GB, a zgodnie ze standardem CF w wersji 5.0 teoretycznie możliwe jest wyprodukowanie karty o pojemności 144 PB) i najwyższe prędkości transferów (na rynku dostępne są karty CF o szybkości odczytu i zapisu 160 MB/s).

Parametry te są możliwe do uzyskania dzięki zastosowaniu w jednej karcie CF do 4 układów pamięci i 16-bitowej szyny danych. Aby pomieścić kontroler i 4 układy pamięci, karta ma wymiary 42,8 x 36,4 mm i grubość 3,3 (CF typ I) lub 5 (CF typ II) mm.

Jak większość nośników informacji zbudowanych na pamięciach Flash, także i karty Compact Flash mają kontroler pozwalający na współpracę i wymianę informacji z wieloma różnymi urządzeniami. Kontroler może obsługiwać od jednej do czterech kości pamięci.

W procesie odzyskiwania danych pamięci są wylutowywane i odczytywane na programatorze. Następnie trzeba przeanalizować, w jaki sposób (szeregowo, czy równolegle) zachodził zapis informacji. Jeżeli karta CF składa się z czterech układów pamięci to jest możliwe zastosowanie obu sposobów równocześnie. Po przeanalizowaniu algorytmu zapisu konieczne jest zebranie pełnego obrazu zawartości karty. Żeby otrzymać z takiego obrazu pliki użytkownika, należy przy pomocy specjalistycznego oprogramowania przekształcić fizyczne dane w obraz logiczny posiadający strukturę systemu plików.

Odzyskiwanie danych z kart pamięci Multi Media Card i Secure Digital

Karty Multi Media Card (MMC) zostały opracowane w rezultacie współpracy firm SanDisk i Siemens w 1997 r. Ze względu na swoje niewielkie wymiary (24x32x1,4 mm) i wagę (poniżej 2 g), karty Multi Media Card szybko zdobyły uznanie wœród producentów aparatów fotograficznych, kamer cyfrowych, telefonów komórkowych, odtwarzaczy MP3, palmtopów i innych urządzeń przenośnych. Organizacją standaryzującą karty MMC jest MultiMedia Card Association. W 1999 r. firma Matsushita Electric (Panasonic) przedstawiła kartę Secure Digital (SD), zgodną z kartami MMC, z tym, że w standardzie Secure Digital od początku była przewidziana ochrona przed nielegalnym kopiowaniem oraz szyfrowanie danych zgodnie z rekomendacjami Secure Digital Music Initiative (SDMI). Karty SD są grubsze od MMC (2,1 mm grubości) i mają przełącznik blokady zapisu.

Karty Secure Digital początkowo były formatowane przy zastosowaniu systemu plików FAT16, jednak system ten ma rozmiar partycji ograniczony do 2 GB. Karty SD o pojemności od 4 do 32 GB oznaczane są symbolem SDHC i formatowane systemem plików FAT32. Karty 64 GB i większe są określane jako SDXC. Karty SDXC przeważnie formatowane są w systemie plików exFAT(FAT64), ponieważ w przypadku FAT32 przy partycjach powyżej 32 GB spada wydajność ich obsługi. Karty SDXC teoretycznie mogą osiągnąć pojemność 2 TB i prędkość transferów 300 MB/s. Trzeba pamiętać, że starsze urządzenia często nie obsługują nowszych wersji kart SD.

Obok kart o standardowych wymiarach, spotykane są ich mniejsze odpowiedniki - karty RS-MMC, miniSD i microSD. Oprócz mniejszych rozmiarów, są one w pełni zgodne ze standardami. Można je odczytywać w typowych czytnikach kart przy pomocy odpowiednich adapterów. Niewielkie wymiary kart Multi Media Card i Secure Digital nie przeszkadzają producentom umieszczać w nich nawet dwóch układów scalonych pamięci Flash. Ogólne zasady odzyskiwania danych są analogiczne do metod odzyskiwania danych z kart Compact Flash, jednak w wielu przypadkach w kartach z rodzin MMC i SD stosowane są monolityczne układy scalone zawierające w sobie zarówno kontrolery, jak i pamięci Flash-NAND. Monolity są powszechnie stosowane zwłaszcza w kartach o zmniejszonych gabarytach. Także algorytmy wewnętrznej translacji zwykle różnią się w istotny sposób.

Odzyskiwanie danych z kart Memory Stick

Karta Memory Stick (MS) jest przykładem skutecznego wypromowania swojego produktu przez jedną znaną firmę. Wprawdzie twórcami standardu, oprócz firmy Sony były również Casio, Fujitsu, Olympus, Sanyo i Sharp, lecz to właśnie Sony wypromowała standard kart MS na rynku, a także długo potrafiła utrzymać na nie wysoką cenę. Karty Memory Stick mają standardowe wymiary 50x21,5x2,8 mm. Oprócz tego dostępne są mniejsze wersje Memory Stick Duo o wymiarach 31x20x1,6 mm i Memory Stick Micro (M2) o wymiarach 15x12,5x1,2 mm. Te ostatnie były powszechnie stosowane w telefonach komórkowych Sony Ericsson. Aby odczytać w czytniku kart kartę MS Duo lub M2, trzeba posłużyć się odpowiednim adapterem. Ubocznym skutkiem wysokiej ceny kart Memory Stick było pojawienie się na rynku dużej liczby podróbek, które ulegają awariom o wiele częściej niż inne karty pamięci. Podróbki można podzielić na 3 rodzaje: - uczciwe - w pełni funkcjonalne, jednak nie tak niezawodne, jak oryginalne, - nieuczciwe - oszustwo zwykle polega na tym, że karta zamiast pojemności wynikającej z oznaczenia ma znacznie mniejszy układ pamięci, przy którego przepełnieniu dochodzi do nadpisania poprzednich danych, błędów zapisu lub innej awarii urządzenia, - pomyłkowe - pojawiły się, kiedy na rynek trafiły układy pamięci z rozmiarem strony równym 8 sektorom i nie wszyscy producenci odpowiednio skorygowali firmware kontrolerów, przez co przy próbie zapisu powyżej połowy pojemności karty, ulegała ona awarii.

Rodzaj podróbki można poznać otwierając obudowę i odczytując symbol układu pamięci Flash-NAND. Odzyskanie danych jest zasadniczo możliwe, przy czym w przypadku kart oryginalnych i uczciwych podróbek można odzyskać całą zawartość, w przypadku podróbek nieuczciwych tylko tyle, ile fizycznie mieści się w układzie pamięci, zaś w przypadku podróbek pomyłkowych połowę pojemności karty. Oprócz kart Memory Stick produkcji Sony, spotyka się także karty MS marek Sandisk i Lestar. Wszystkie te karty mają bardzo złożony translator, co wpływa na czas i koszty odzyskiwania danych.

Odzyskiwanie danych z kart Smart Media i xD

Karty pamięci Smart Media (SM) zostały wprowadzone na rynek przez firmę Toshiba w 1996 r. Standard ten został zaimplementowany w produktach firm Olympus, Fuji, Sanyo i Sega. Obecnie przestarzały standard Smart Media został wyparty przez swój nowszy odpowiednik - karty xD - eXtreme Digital Picture Card.

Karty Smart Media miały wymiary 45x37x0,76 mm i maksymalną pojemność 128 MB. Zasilane były początkowo napięciem 5V, a nowsze modele - 3,3V. Z powodu niskiej maksymalnej pojemności zniknęły z rynku, jednak nadal bywają używane w starszych urządzeniach. Karty xD są produkowane od 2002 r. Mają wymiary 20x25x1,78 mm i ważą 2,8 g. Maksymalna teoretyczna pojemność tych kart, to 8 GB. Produkowane są w różniących się prędkościami transferów wersjach H, M i M+.

Oba typy w istotny sposób odróżniają się od innych kart pamięci tym, że nie posiadają wbudowanego kontrolera. Wszystkie funkcje związane z zarządzaniem informacją wypełnia zewnętrzny kontroler, który znajduje się w urządzeniu (aparacie fotograficznym, kamerze, dyktafonie cyfrowym, odtwarzaczu MP3), a nie na karcie. Karty Smart Media i xD, to po prostu układy scalone pamięci Flash-NAND w plastikowej obudowie wyposażone w interfejs umożliwiający komunikację z pewną grupą kompatybilnych urządzeń.

Odczytywanie zawartości układów pamięci i odzyskiwanie z nich danych przebiega podobnie, jak w przypadku innych typów kart pamięci. Należy zwrócić uwagę, że karty SM i xD formatowane w urządzeniach, w których są używane, często w czasie tej operacji są w całości nadpisywane. Odzyskanie danych w takim przypadku nie jest możliwe.

Monolity

W ostatnim czasie coraz popularniejsze są rozwiązania polegające na zamykaniu w jednej obudowie układu scalonego tak kontrolera, układów pamięci jak i innych elementów nośnika. W ten sposób wykonywane są wszystkie karty pamięci microSD, wiele kart SD i MS oraz liczne pendrivy, zwłaszcza w wersjach zminiaturyzowanych lub cienkich.

microSD Z punktu widzenia producenta zastosowanie układów monolitycznych oznacza niższe koszty produkcji i ułatwia wykonywanie nośników o niewielkich rozmiarach. Dla firm zajmujących się odzyskiwaniem danych oznacza to konieczność rozwiązywania skomplikowanych problemów technicznych. Brak standardów w tym zakresie i brak dokumentacji układów, a często brak jakichkolwiek oznaczeń pozwalających na łatwe zidentyfikowanie układu wymusza indywidualne rozpracowanie wyprowadzeń technologicznych każdego takiego przypadku, aby uzyskać dostęp do pamięci Flash-NAND, a w niektórych wypadkach niezbędne jest przylutowanie przewodów bezpośrednio do ścieżek uszkodzonego urządzenia. Dla klienta wiąże się to z wyższym kosztem i dłuższym czasem oczekiwania na rezultat, jednak najważniejsze jest to, że odzyskiwanie danych z układów monolitycznych też jest możliwe.