Program do odzyskiwania danych Data Extractor Express RAID
Data Extractor Express RAID, to program współpracujący z urządzeniem PC-3000 Express przeznaczony do odzyskiwania danych z dowolnych dysków twardych SATA i ATA, a także dysków USB, dysków hybrydowych SSHD i innych. Data Extractor Express RAID obsługuje najpopularniejsze systemy plików, takie jak: FAT12, FAT16, FAT32, exFAT (FAT64), NTFS, Ext2, Ext3, Ext4, HFS+, UFS1, UFS2, XFS, ReiserFS, VMFS oraz obrazy maszyn wirtualnych. Ponadto program udostępnia tryby wykorzystywane w ekspertyzach kryminalistycznych. Data Extractor Express może pracować jednocześnie z czterema niesprawnymi dyskami podłączonymi do portów karty PC-3000 Express, ze wszystkimi dyskami podłączonymi do portów płyty głównej i z plikami obrazów dysków twardych.
Z dyskami podłączonymi do portów PC-3000 Express można pracować w trybie technologicznym, co umożliwia uzyskanie dostępu do danych w przypadku uszkodzeń fizycznych dysków twardych, a dzięki współpracy z programem PC-3000 SSD, można odzyskiwać dane także z uszkodzonych dysków SSD. Data Extractor Express pozwala wykonać pełną lub częściową kopię posektorową niesprawnego dysku na drugi, sprawny dysk, podłączony do urządzenia PC-3000 Express lub do płyty głównej komputera, albo utworzyć plik obrazu.
Przypadki utraty danych można podzielić na trzy podstawowe grupy: uszkodzenia struktury logicznej systemu plików, fizyczna niesprawność nośnika oraz kombinacje uszkodzeń fizycznych i logicznych.
Przez uszkodzenie logiczne rozumiemy:
- uszkodzenie informacji o partycjach,
- uszkodzenie metadanych systemu plików, zwykle objawiające się niestabilną pracą systemu operacyjnego,
- skasowane katalogi i pliki,
- sformatowane dyski lub partycje,
- uszkodzenia logiczne wywołane przez szkodliwe oprogramowanie.
Uszkodzenia fizyczne obejmują:
- uszkodzenia powierzchni nośnika magnetycznego,
- uszkodzenia bloku głowic magnetycznych,
- uszkodzenia informacji serwisowej dysku twardego,
- uszkodzenia systemu translacji LBA na fizyczną geometrię dysku,
- uszkodzenia mechaniczne i elektryczne silnika lub mechanizmu pozycjonowania głowic,
- uszkodzenia elektroniki dysku twardego.
W niektórych przypadkach równocześnie występują problemy należące do obu tych grup, np. naruszenie struktury logicznej spowodowane obecnością uszkodzonych sektorów na powierzchni dysku twardego.
W przypadku dysków uszkodzonych fizycznie ważne jest jak najszybsze odczytanie jak największej ilości danych użytkownika, gdyż taki dysk w każdej chwili może ulec poważniejszej awarii. Dzięki zawartym w programie środkom logicznej analizy systemów plików, Data Extractor Express w wielu przypadkach pozwala kopiować z dysku tylko niezbędne dane. Przy tym istotnie zmniejsza się objętość odczytywanych danych, obciążenie niesprawnego dysku i czas niezbędny dla odzyskania danych.
Data Extractor Express oferuje szerokie możliwości odczytania danych z uszkodzonego dysku twardego:
- odczyt z dysku twardego w trybie technologicznym,- odczyt według mapy głowic,
- wybór trybu odczytu (UDMA133/100/66/33, PIO4/3/2/1/0),
- odczyt zadanego zakresu LBA od początku lub od końca,
- wyłączenie funkcji realkokacji uszkodzonych sektorów,
- odczyt z programowymi i sprzętowymi powtórzeniami,
- wyłączenie odczytu wyprzedzającego,
- odczyt z ignorowaniem ECC,
- odczyt według map zajętego i wolnego obszaru,
- kontrolę zasilania dysku twardego,
- programowe i sprzętowe resety,
- w przypadku uszkodzenia translatora, utworzenie wirtualnego translatora.
Dla rozwiązania zadań odzyskiwania danych przy uszkodzeniach logicznych wykorzystuje się szereg specjalistycznych trybów pracy:
- przewodnik - przeznaczony dla uzyskania dostępu do uszkodzonych partycji, katalogów i plików,
- odzyskiwanie w ciemno - dla odzyskiwania danych w sytuacjach katastrofalnych uszkodzeń struktury systemu plików,
- mapa obiektu - do pracy z pofragmentowanymi strukturami,
- szybka analiza dysku - dla rozwiązania problemów z uszkodzoną informacją o partycjach,
- analiza danych partycji i inne, specjalizowane tryby dla każdego systemu plików - przeznaczone dla odzyskiwania danych (w tym usuniętych przez użytkownika) z uszkodzonych systemów plików,
- tryby przeglądania i redagowania metadanych systemów plików,
- tworzenie map zajętych i wolnych obszarów, metadanych i danych systemów plików.
Data Extractor Express zawiera również tryby wykorzystywane przez specjalistów w ekspertyzie kryminalistycznej:
- obliczanie sum funkcji haszujących MD5 i SHA1,
- eksport plików i katalogów w formacie *.csv,
- tworzenie licznych map dysków, zajętych i niezajętych obszarów, metadanych systemów plików itd.,
- odblokowywanie dysków, zdejmowanie haseł ATA,
- zmianę i przywracanie do fabrycznej wartości MaxLBA dysku twardego,
- montowanie dysku do systemu operacyjnego w trybie tylko do odczytu,
- tworzenie kopii danych dysku z zapisem na kilka nośników.
Data Extractor Express w wersji RAID pozwala na odzyskiwanie danych z macierzy RAID (ang. Redundant Array of Independent Disks - Nadmiarowa Macierz Niezależnych Dysków) dowolnego poziomu, macierzy RAID zbudowanych na macierzach (kombinowane poziomy 10, 50, 60, 51 itd.), a także w dowolnych innych konfiguracjach. Program obsługuje nie tylko macierze sprzętowe, ale też RAIDy programowe i NAS.
Wśród uczestników macierzy mogą się znaleźć:
- do 4 uszkodzonych dysków podłączonych do portów karty PC-3000 Express,- dowolna ilość dysków sprawnych ATA (IDE), SATA, SCSI lub SAS podłączonych do komputera za pośrednictwem portów płyty głównej lub zewnętrznych kontrolerów,
- pliki - obrazy dysków,
- dane wcześniej wykonanych zadań Data Extractora z kopią do plików,
- wcześniej utworzone wirtualne macierze RAID.
Program pozwala na wykorzystanie w czasie pracy z niesprawnymi dyskami możliwości specjalistycznych narzędzi PC-3000 Express. Określenie parametrów konfiguracji macierzy RAID można przeprowadzić w trybie automatycznym lub ręcznie. Przy tym istnieje możliwość określenia konfiguracji macierzy nie korzystając z danych uszkodzonego dysku, a wykorzystując go dopiero po utworzeniu macierzy wirtualnej. Data Extractor Express RAID obsługuje programową imitację sprzętowego kontrolera RAID. Ponadto może zamontować wirtualną macierz RAID do systemu operacyjnego, utworzyć wirtualny translator, a także wykorzystywać nadmiarowość do odzyskiwania danych. Przy odzyskiwaniu danych wykorzystywane są wszystkie możliwości pracy Data Extractora z różnymi systemami plików
Odzyskując dane z macierzy RAID trzeba się liczyć z wieloma problemami. Macierze często składają się z bardzo dużej ilości dysków i mają skomplikowaną organizację. W takiej macierzy może łatwo dojść do poważnej awarii kilku dysków oraz uszkodzenia systemu plików. W takiej sytuacji często konieczna jest naprawa uszkodzonych dysków, ustalenie konfiguracji macierzy, odtworzenie jej i logiczne odzyskiwanie przechowywanych na niej danych. Kluczowymi dla odzyskania danych z niesprawnych dysków wchodzących w skład macierzy RAID są możliwości:
- wykonania pełnej lub częściowej kopii danych niezbędnych w trakcie pracy z macierzą,- utworzenia i wykorzystania wirtualnego translatora,
- wykorzystania karty PC-3000 Express (zarządzanie zasilaniem, podawanie resetów, wybór trybów odczytu),
- pracy z dyskami SAS i SCSI (zarządzanie parametrami odczytu, utworzenie mapy głowic, itd.),
- określenia parametrów macierzy z pominięciem uszkodzonego dysku i pracy tylko z jego kopią,
- wykorzystania nadmiarowości przewidzianej w wielu poziomach RAID do odzyskiwania danych z uszkodzonych dysków,
- wykorzystania środków analizy logicznej pozwalających na ograniczenie odczytywanych danych do minimum, ograniczając obciążenie uszkodzonego dysku, a tym samym zwiększając szanse skutecznego odzyskania danych.
Konfiguracja macierzy RAID może być bardzo złożona, ale i dla prostych poziomów ustalenie prawidłowej kolejności dysków, rozmiaru bloków i innych parametrów może być trudnym zadaniem, dodatkowo skomplikowanym usterkami dysków lub próbami odbudowy macierzy przez użytkownika. W celu określenia konfiguracji macierzy RAID przy pomocy Data Extractora można:
- skorzystać z w pełni automatycznego trybu określenia najpopularniejszych konfiguracji opartego na analizie danych systemu plików oraz danych użytkownika,
- użyć elastycznego interaktywnego trybu, nie przywiązanego do żadnego konkretnego poziomu RAID, umożliwiającegp rozpracowanie nawet najbardziej egzotycznych konfiguracji,
- ustalić parametry z wykorzystaniem instrumentów poszukiwania, określania rozmiaru i przeglądania struktur systemów plików, metadanych o organizacji dysków (MBR, GPT), w tym metadanych o organizacji wirtualnych macierzy RAID (mdadm RAID superblock) oraz analizy informacji z LDM,
- określić parametry macierzy wyłącznie na podstawie informacji ze sprawnych dysków - z pominięciem dysków uszkodzonych.
Nawet jeśli jest znana dokładna konfiguracja macierzy i nie występują problemy z niesprawnymi dyskami, to odzyskanie danych z macierzy RAID nadal może być skomplikowanym zadaniem. Wśród przyczyn takiego stanu rzeczy mogą być: duża ilość dysków, które trzeba podłączyć jednocześnie, niska prędkość odczytu dużej objętości danych, problemy z dokładnym odtworzeniem skompliowanej konfiguracji macierzy, czy różnego rodzaju logiczne uszkodzenia przechowywanych na macierzy danych. W celu rozwiązania tych problemów Data Extractor RAID umożliwia:
- podłączenie do 4 dysków do karty PC-3000 Express i dowolnej liczby dysków do portów płyty głównej komputera oraz zewnętrznych kontrolerów,
- odczyt danych z wirtualnego RAID z dysków podłączonych do karty PC-3000 Express z prędkością do 400 MB/s,
- wykorzystanie bazy konfiguracji standardowych poziomów macierzy RAID i możliwości określania nowych, jeszcze nie znanych poziomów,
- odzyskiwanie i weryfikację danych dla macierzy z nadmiarowością, z użyciem kodów XOR, RS itd.,
- wykorzystanie wszystkich trybów logicznego odzyskiwania danych używanych przy odzyskiwaniu danych z pojedynczych dysków twardych,
- tworzenie map obiektów ze wskazaniem ich położenia na konkretnych uczestnikach macierzy - pozwala to odczytywać niezbędne sektory leżące na wybranym uczestniku.
Zakup programu Data Extractor Express RAID został dofinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z budżetu państwa w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013.